ระบบขนส่งอัจฉริยะ Intelligent transport system
ระบบขนส่งอัจฉริยะ Intelligent transport system
Thursday, January 3, 2013
เป็นความจริงของการดำรงชีวิตของมนุษย์ที่จะขาดการเดินทางและขนส่งไม่ได้ ทั้งการเดินทางของประชาชนในการ ประกอบอาชีพ สังคม และ การสันทนา การ และ การขนส่งสินค้าเพื่อเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม แต่วันนี้เราพบเห็นความจริง ของปัญหาและความต้องการด้านการขน ส่งในหลาย ๆ ด้าน ทั้งปัญหารถติดในเมือง ใหญ่ทั่วโลก ปัญหาอุบัติเหตุและความปลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน คุณภาพการบริการของการขนส่งสาธารณะ ผลผลิตของการ ขนส่งสินค้า และ ความต้องการขนส่งที่ มากขึ้นทุกวัน ปัญหาที่ระบบขนส่งปัจจุบัน ประสบอยู่ก่อให้เกิดความสูญเสียทั้งด้าน ชีวิตและทรัพย์สิน พลังงาน ปัญหาด้าน มลพิษ ความไม่สะดวกสบาย ปัญหาสุขภาพ และ อื่น ๆ คำถามสำคัญที่ต้องการ คำตอบก็คือ เราสามารถปรับปรุงระบบขน ส่งให้ก้าวหน้า หรือ อัจฉริยะ (Intelligent) มากขึ้น ลดปัญหาที่มีอยู่ รองรับความต้องการที่กำลังจะมีมากขึ้น และวางรากฐาน ของระบบขนส่งที่ก้าวหน้าสำหรับอนาคต ได้หรือไม่อย่างไร ระบบขนส่งอัจฉริยะหรือ Intelligent Transport Systems (ITS) คง เป็นคำตอบที่ทุกคนรอคอย
ระบบขนส่งอัจฉริยะ หรือ ITS เป็น ระบบขนส่งที่ผนวกการนำเทคโนโลยีในแต่ละองค์ประกอบของระบบ (ยานยนต์ ผู้เดิน ทาง และระบบกายภาพของการขนส่งและ ถนน) มาใช้งานร่วมกัน ผสมผสานระหว่าง เทคโนโลยีที่ใช้อยู่ในปัจจุบันเข้ากับเทคโนโล- ยีที่คิดค้นขึ้นใหม่ เพื่อก่อให้เกิดการใช้งาน ระบบขนส่งอย่างมีประสิทธิภาพ เทคโนโล- ยีที่นำมาใช้กับระบบขนส่งประกอบไปด้วย งานประมวลข้อมูลข่าวสาร งานสื่อสารโทร- คมนาคม และงานด้านอิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ โดยเทคโนโลยีเหล่านี้อาจถูกติดตั้งใช้งาน อยูบนยานพาหนะ อุปกรณ์ส่วนบุคคล เช่น
Smartphone หรือติดตั้งอยู่ข้างถนนและ ศูนย์ควบคุม นำมาบูรณาการหรือใช้งาน ร่วมกัน ทำให้การขับขี่รถยนต์บนท้องถนน การโดยสารรถสาธารณะ การควบคุมจัด การจราจรหรือรถเชิงพาณิชย์ เกิดความ คล่องตัว ปลอดภัย การโดยสารรถสาธารณะเกิดความสะดวกสบาย ที่สำคัญ คือเป็นการประหยัดพลังงาน ลดมลพิษ และบูรณาการระบบขนส่งต่าง ๆ ให้ สามารถ ใช้งานร่วมกันอย่าง Seamless ระบบขนส่งอัจฉริยะสามารถนำมาใช้ได้กับระบบขนส่ง ไม่ว่าจะเป็นการขับขี่รถบน ท้องถนน รถสาธารณะ รถบรรทุกสินค้า ผู้เดินเท้า และอื่น ๆ เราสามารถจัดกลุ่ม เทคโนโลยีที่นำมาใช้ตามกลุ่มการใช้งาน เป็น 6 กลุ่มสำคัญดังนี้
1. ระบบการจัดการจราจร
เป็นระบบที่นำเอาเทคโนโลยีชั้นสูงทั้ง การตรวจวัดข้อมูลการจราจรการประมวล ผลมาใช้การควบคุมสัญญาณไฟจราจรให้ เกิดประสิทธิภาพสูงสุด นอกจากนั้นยังช่วย ในการจัดการอุบัติเหตุหรืออุบัติการณ์ เพื่อ ใช้ตรวจสอบการเกิดอุบัติเหตุและการยืน ยันการดำเนินการช่วยเหลือ
2.ระบบสารสนเทศผู้เดินทาง
เป็นระบบการให้ข้อมูลข่าวสารก่อนและขณะการเดินทาง ในด้านของสภาพถนน และการจราจรบนท้องถนน สภาพแวด ล้อม อุบัติเหตุและอุบัติการณ์ต่าง ๆ เพื่อ ให้ผู้ขับขี่สามารถเลือกเส้นทางในการเดิน ทางได้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ระบบสารสนเทศ ยังครอบคลุมไปถึงผู้เดินทางบนระบบขน ส่งสาธารณะ และ การบูรณาการข้อมูล การเดินทางของระบบสาธารณะ
3. ระบบความปลอดภัยในยานพาหนะและการจัดการเหตุฉุกเฉิน
เป็นระบบที่นำเอาเทคโนโลยีมาช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการขับขี่ ตลอดจนการเพิ่มประสิทธิภาพและความสะดวกสบาย ให้กับผู้ขับขี่ และแลกเปลี่ยนข้อมูลการขับขี่ เพื่อความปลอดภัยกับรถคันอื่น ๆ หรือกับอุปกรณ์ที่ติดตั้งข้างถนน
4. ระบบการบริหารจัดการรถสินค้า
เป็นระบบที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการ เพิ่มผลผลิต ความปลอดภัยในการขนส่ง สินค้า ซึ่งระบบนี้จะเพิ่มประสิทธิภาพของ การบริหารจัดการการเดินรถขนส่งสินค้า รวมถึงการเฝ้าระวังและตรวจสอบการขนส่งโดยสะดวก สามารถทำงานร่วมกันกับ ระบบการจัดการสินค้าอื่น ๆ ให้เกิดผล ผลิตที่ดี ประหยัดต้นทุน รักษาความตรง ต่อเวลาในการขนส่ง
5. ระบบการจัดการรถขนส่งสาธารณะ
เป็นระบบที่บูรณาการระบบสารสนเทศการจัดการรถโดยรถสาธารณะ และผู้เดิน ทาง โดยมีการรวบรวมตำแหน่งของยาน พาหนะโดยอัตโนมัติ ซึ่งจะช่วยให้สามารถ นำไปใช้ในการบริการสารสนเทศให้แก่ผู้ เดินทางในการรอรถโดยสาร เวลาถึงจุด หมาย ทำให้ผู้ใช้บริการสามารถที่จะบริหาร เวลาและการเดินทางได้ดียิ่งขึ้น ระบบนี้ รวมถึงการบริหารจัดการ Fleet ทั้งหมด ทำให้เพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมจัด การเดินรถโดยรวมได้
6. ระบบชำระค่าโดยสารอัตโนมัติ
เป็นระบบที่เพิ่มประสิทธิภาพในการชำระ ค่าโดยสารทั้งของรถโดยสารสาธารณะ
และการเก็บค่าผ่านทางด้วยระบบอิเล็ก- ทรอนิกส์ โดยจะช่วยลดเวลาในการรอ ชำระค่าบริการ ซึ่งก่อให้เกิดผลดีต่าง ๆ ตามมาอาทิเช่น การลดมลภาวะจากท่อไอ เสียรถยนต์ ประหยัดเวลาในการเดินทาง เป็นต้น นอกจากระบบหลัก 6 ระบบที่กล่าวมา แล้ว ยังมีระบบอื่น ๆ อีก อาทิ ระบบสนับ สนุนการเดินเท้า ระบบสนับสนุนการเดิน ทางนอกเมือง เป็นต้น
ถึงแม้ว่าระบบ ITS เป็นระบบที่ตอบ ปัญหาและวางรากฐานสำหรับการขนส่งในอนาคต เรายังจำเป็นที่จะต้องวิจัยพัฒนา ระบบ ITS ต่อไป มีหลายประเด็นที่ต้อง การการค้นคว้าหาคำตอบ เพื่อให้มีการนำ ระบบ ITS มาใช้อย่างมีประสิทธิภาพ และ ยั่งยืน ตัวอย่างคำถามเชิงวิชาการ มีดังต่อ ไปนี้
เราสามารถใช้เทคโนโลยีอะไรบ้างมาช่วยให้เกิดการขนส่งที่มีประสิทธิภาพเราสามารถนำเทคโนโลยีที่ติดตั้งอยู่บนองค์ประกอบต่างๆของระบบขนส่ง (บนรถ อุปกรณ์ติดตัวผู้เดินทาง บนระบบกายภาพ) มาใช้งานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพได้อย่างไร เทคโนโลยีต่าง ๆ ที่นำมาใช้ จะสามารถ ใช้งานได้อย่างยั่งยืนรองรับการพัฒนาเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้นในอนาคตได้อย่างไร เราสามารถแสดงศักยภาพของระบบในการเพิ่มประสิทธิภาพการขนส่งได้อย่างไร เราสามารถสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้มีอำนาจตัดสินใจในการพัฒนาระบบขนส่งให้เกิดความทันสมัยและ
เกิดประสิทธิภาพดีได้อย่างไร นอกจากเราจะทำให้ระบบขนส่ง “ฉลาด” มากขึ้นแล้ว เราจะทำให้เกิดความ “ฉลาดใช้” ได้อย่างไร
โดย รศ. ดร.สรวิศ นฤปิติ หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมโยธา