อะไรคือวิจัยบูรณาการ 

    เนื่องด้วยหน้าที่ หรือเพื่อความก้าวหน้า ก็ตาม อาจารย์แทบทุกคนก็ทำวิจัยกันอยู่ แล้ว แต่ต้นเรื่องของกลุ่มวิจัยบูรณาการนี้ก็ มาจากความคับข้องใจที่อาจารย์นักวิจัย หลายท่านคงมีอารมณ์ร่วมได้ กล่าวคือลู่ ทางวิจัยของเราในปัจจุบัน ดูจะตีบตันเสีย เหลือเกิน ทุนวิจัยก็ไปรวมศูนย์ไว้ไม่กี่ที่ ทุน วิจัยหัวข้อใหญ่ ๆ สำคัญ ๆ ต่อประเทศก็ดู จะมีมือดีได้ไปอีกแล้ว ยังไม่พอ อุตสาหกรรม ก็ดูก้าวไปเร็วจนเหมือนเขามองไม่เห็นเรา ผมเองก็เคยบ่นเช่นนี้เช่นกัน แต่วันหนึ่งการ พูดคุยวันหนึ่งกับอาจารย์หลายท่านไม่ได้ หยุดที่การละเลยหรือยอมจำนน ข้อสรุปที่ ได้คือการทำวิจัยเดี่ยว ๆ นั้นดูจะไม่สามารถ ทำให้เราได้โอกาสทำโครงการใหญ่ที่มีผล กระทบต่อการพัฒนาประเทศได้ คือต้อง ทำงานเป็นกลุ่ม ความเป็นกลุ่มก้อนที่ชัด เจน คือการสร้างหน้าต่างของโอกาสที่คน ภายนอกจะเข้ามารู้จักเราได้ แล้วกลุ่มนี้ ควรมีลักษณะเช่นใด คำตอบที่มองจาก ลักษณะงานวิศวกรรมในปัจจุบันได้คือต้องทำเป็นกลุ่มที่อย่างน้อย Multidiscipline ซึ่งมีการสร้าง Synergy จากความหลาก หลายของศาสตร์ที่เป็นจุดแข็งของคณะ วิศวฯ ของเราอยู่แล้ว ช่วยให้คนนอกตัดสิน ใจพึ่งพาเราได้ และยังทำให้ความเชี่ยวชาญ Connection และ Resource ของแต่ละ คนเข้ามาตกผลึกตรงกลาง และประคอง กันไปได้ยามขาดเหลือบางช่วงเวลา โดย สรุปคือเราต้องมุ่งสร้างกลุ่มวิจัยบูรณาการ มาในปัจจุบัน ได้เป็นจุดเริ่มต้นของ Plat- form ที่ผมดีใจที่ได้เกิดขึ้นแล้ว ศูนย์ Smart Mobility นี้แม้ยังคงกำลังเพิ่งเริ่มต้น แต่ พวกเราทุกคนก็เห็นพ้องกันว่าแนวนี้คือหนึ่งในทิศทางเพื่ออนาคตทั้งของตนเองและ ของวิศวฯ จุฬาฯ

ทำไมต้อง Smart Mobility

    ยานยนต์และระบบขนส่งเป็นเทคโนโลยีที่ขับเคลื่อนสังคมและเศรษฐกิจโดยแท้จริง ยานยนต์และระบบขนส่งเกี่ยวข้องอย่าง สำคัญต่อการแข่งขันได้ทางเศรษฐกิจ (เช่น ระบบ Logistics ที่ต้นทุนต่ำและรวดเร็ว) ต่อการใช้พลังงานของประเทศ (เช่น การ ลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล) ต่อความ ปลอดภัยของสาธารณะ (เช่น ทางเลือก ของระบบขนส่งมวลชนที่ปลอดภัยและสะอาด) ทั้งหมดนั้นจะเห็นได้ว่างานด้าน ยานยนต์และระบบขนส่งครอบคลุมกว้าง ขวางมาก แต่ในปัจจุบันแม้มีองค์กรด้านจราจรและขนส่งอยู่มากมายในระดับประเทศ ก็ยังขาดการแก้ปัญหาอย่างยั่งยืนและ ครบวงจร และเมื่อมองกลับมาที่คณะวิศวฯ จุฬาฯ แล้ว จะเห็นถึงพื้นฐานสหสาขาของ คณะฯ มีความหลากหลายและครอบคลุม มาก มีมาตรฐานงานวิจัยสูงระดับนานา ชาติ และมีฐานเครือข่ายนักวิจัย พร้อม ความร่วมมือกับภาครัฐและเอกชน ดังนั้น การร่วมมือกันของอาจารย์จากหลากหลายภาควิชาในคณะวิศวกรรมศาสตร์เพื่อทำการวิจัยแบบบูรณาการ ห้องปฏิบัติการวิจัยนี้จะเป็นแห่งแรกที่มีการสร้างความเป็นเลิศด้านนี้ในประเทศไทย และสามารถ เป็นผู้นำสังคมและประเทศชาติเพื่อนำไปสู่ยานยนต์ที่ปลอดภัย ประหยัด เป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อม และระบบขนส่งอัจฉริยะที่ช่วย แก้ปัญหาจราจรและทำให้คุณภาพชีวิตของคนไทยดีขึ้นได้

    ในจุดเริ่มต้นนี้ ศูนย์ Smart Mobility มีพื้นฐานครอบคลุมสามด้านของเทคโนโลยียานยนต์และระบบขนส่ง งานด้านแรกคือ ตัว Hardware คือยานยนต์โดยมุ่งเน้นที่ งานด้านรถยนต์ไฟฟ้าซึ่งเรียกได้ว่าเป็น กระบวนทัศน์ใหม่ของยานยนต์ในยุคหน้า งานด้านนี้เรียกว่ากรอบ Sustainability งานด้านที่สองคือตัว Human ซึ่งมีความ ซับซ้อนไม่น้อยแต่ก็สำคัญยิ่งต่อพฤติกรรม ของระบบขนส่ง โดยมุ่งเน้นที่งานวิจัยด้าน Active Safety และ Eco-Driving ซึ่ง อาจเรียกว่ากรอบ Safe & Save งานด้าน สุดท้ายได้แก่ Environment คือโครงสร้าง พื้นฐานทั้งด้านโครงสร้างที่เรียกว่า Intelligent Transport System ซึ่งครอบคลุม ทั้งวิศวกรรมโยธาในเชิงจราจรและวิศวกรรมไฟฟ้าและคอมพิวเตอร์ในเชิงสารสนเทศ และยังรวมไปถึงโครงสร้างพื้นฐานทาง ด้านพลังงานเช่นโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ (Smart Grid) งานด้านสุดท้ายนี้จึงอาจ เรียกว่ากรอบ Smart โดยสรุปแล้ว ณ ปัจจุบัน ศูนย์ Smart Mobility ประกอบ ด้วยเนื้องาน Sustainable + Safe & Save + Smart รวมได้เป็น Smart Mobility นั่นเอง

     สำหรับเนื้องาน Mobility ซึ่งแปลเป็น ไทยได้ไม่ง่ายนัก ศูนย์ Smart Mobility ตระหนักว่าในส่วนของตัวรถ ไม่ว่าจะเป็น รถยนต์หรือรถไฟฟ้าความเร็วสูง ประเทศไทยเป็นผู้ประกอบเป็นหลัก แต่บทบาทของศูนย์ Smart Mobility ที่ทำได้คือชักนำเทคโนโลยียานยนต์ที่ปลอดภัย ประหยัด เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และระบบขนส่ง อัจฉริยะที่ช่วยแก้ปัญหาจราจรเข้ามาสู่ประเทศในบริบทที่เหมาะสมที่น่าสนใจคือ ในเวลาสั้นๆที่ศูนย์ Smart Mobility ได้เริ่มก่อตัวขึ้น เราได้พบปะกับคณาจารย์ใน คณะฯ จากหลากหลายสาขา และได้พบ กับความสนใจร่วมกันอย่างที่ไม่เคยได้มา คุยกันเองมาก่อน ดังนั้น ด้วย Platform ที่สนับสนุนการบูรณาการ เช่น ศูนย์ฯ นี้ เราก็หวังว่าจะเป็นการสร้าง ความสัมพันธ์ ที่แข็งแกร่งจากภายใน สร้าง Synergy ที่มั่นคง และเปิดตัวเป็นช่องทางที่ชัดเจน เพื่อรองรับงานด้านยานยนต์ และระบบขน ส่งให้แก่หน่วยงานรัฐและเอกชนได้

    อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่าศูนย์วิจัยฯ นี้ เป็นการรวมกลุ่มของอาจารย์ระหว่างภาควิชา คำถามอาจเกิดขึ้นว่า การรวมกลุ่มทำ ได้จริงหรือ รวมคนนอกภาคฯ ด้วยคงไม่ง่ายกระมัง คำตอบอาจเกิดขึ้นว่าการรวม กลุ่มก็เป็นประโยชน์ในการขอทุน ขอการ สนับสนุน แต่ละคนก็ได้ประโยชน์ แต่คำตอบที่อยากจะแชร์กับคำถามว่าทำไมต้อง รวมกลุ่มคือ ในศูนย์ Smart Mobility เราเห็นร่วมกันว่าวิศวฯ จุฬาฯ มีพันธกิจในฐานะ (หนึ่งใน) พี่ใหญ่ของศาสตร์ทางวิศวกรรมของประเทศ ที่จะเป็นผู้นำ ด้วยความแข็ง แกร่งของเรานับแต่อดีต เราสามารถเป็น ผู้นำในการมีส่วนร่วม ดึง Partnership จากรัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน เพื่อผลักดัน การพัฒนางานทางวิศวกรรมของประเทศ ศูนย์ Smart Mobility หยิบยกเอาเพียงส่วนหนึ่งคือยานยนต์และระบบขนส่งมาเป็นตัวตั้ง แต่เดิมที่ผมก็เคยคิดว่า งาน หลายส่วนมีสถาบันอื่นยึดหัวหาดไปมาก แล้ว แต่แท้จริง ประเทศยังต้องการเราอีก มาก และเรายังมีความเชี่ยวชาญในคณะฯ ที่ทำประโยชน์ได้อีกมาก แต่เดิมผมเองก็ เคยมองว่าทุนวิจัยในประเทศมีจำกัด ต้อง แก่งแย่งกันกับสถาบันอื่น ในปัจจุบันศูนย์ฯ ของเรามองว่าหากเรามองให้ชัด ความเป็น วิศวฯ จุฬาฯ ทำให้เรามีตัวตนที่ชัดเจนในทิศ ทางงานวิจัย เช่น เราไม่ถนัดทำของ แต่เรา ถนัดเล่นของ มองภาพใหญ่ วางวิสัยทัศน์ การมีหน้าต่างสู่สังคมภายนอกเช่นศูนย์ วิจัยฯ เช่นนี้บอกได้ถึงความเป็นวิศวฯ จุฬาฯ และความพร้อมของเรา ซึ่งมีแต่จะทำให้ เรารองรับโจทย์ทั้งจากอุตสาหกรรมและ ของประเทศได้ในระยะยาว

    ดังนั้น ท่ามกลางการแข่งขันจากสถาบัน ต่าง ๆ ประเทศยังต้องการเราอีกมาก วิศวฯ จุฬาฯ อยู่ได้ท่ามกลางการแข่งขันนี้ และอยู่ได้อย่างเป็นเลิศ หนึ่งในกลไกที่เราจะไปสู่ความยั่งยืนและความเป็นเลิศได้คือ กลุ่มวิจัยบูรณาการ